Lulek czarny

Lulek Czarny

 

Lulek czarny (Hyoscyamus niger) – należy do roślin z rodziny psiankowatych Nazwy ludowe: lulka, lulek jadowity, szalej czarny, żabi barszcz.  Roślina jedorocznaroczna lub dwuletnia, spotykana w ogrodach oraz jako roślina stanowisk ruderalnych. Jego ojczyzną są zachodnie i środkowe tereny Azji, obecnie o znacznie poszerzonym zasięgu, zadomowiony m.in. W Ameryce Północnej i Azji. W Polskiej florze występuje jako gatunek obcego pochodzenia - archeofit, kiedyś dość pospolity - zarówno jako chwast, jak i w uprawie.

  

Lulek czarny

  

Roślina o niemiłej woni, łodygę ma gałęzistą, w dotyku lepką, osiągającą wysokość do 60 cm. Liście gęsto ustawione, szerokie, w zarysie jajowate, o brzegu zatokowo-pierzasto-wrębnym. Odziomkowe liście są większe i ogonkowe, natomiast łodygowe siedzące mniejsze. Barwa liści jasnozielono-żółtawa. Kwiaty brudnożółte, liczne w kątach liści. Kielich zrośnięty w rurkę, owłosiony, z pięcioma ząbkami, obejmuje zalążnie, a po dojrzeniu owoc. Owocem jest sucha torebka, otwierająca się czapeczką. Nasiona są liczne, jasnobrązowe, matowe, z wyraźnie zaznaczonym siateczkowaniem, w zarysie okrągłe.

Lulek dobrze rośnie w typowej ziemi ogrodowej bogatej w kompost, zdecydowanie preferuje stanowisko słoneczne osłonięte od wiatru. Wysokie gęsto pokryte kwiatami, pędy kwiatowe są dość sztywne, ale posadzone na wietrznym stanowisku czasem wymagają palików. Dobrze jest go posadzić w pobliżu drewnianego płotu czy innych wysokich roślin tak by razem opierały się naporowi wiatrów.

  

Nasiona lulka czarnego

  

Lulka rozmnażamy poprzez wysiew nasion jesienią zaraz po zbiorze, gdyż nasiona szybko tracą zdolność do kiełkowania. Siew wiosenny jest możliwy, ale po przeprowadzeniu zimnej stratyfikacji. Najpierw nasiona moczymy w zimnej wodzie przez 24h, a następnie mieszamy z wilgotnym piaskiem i umieszczamy w lodówce (dolna półka) na okres ok 3-4 tygodnie. Ważne by w całym okresie stratyfikacji piasek był stale wilgotny, tak by raz pobudzone nasiona nie przeschły, bo wtedy mogą nie skiełkować.

  

Siewki lulka 2021 siła kiełkowania jest widoczna

  

Po stratyfikacji nasiona wraz z piaskiem wysiewamy do inspektu, albo zostawiamy w pojemniku w którym były stratyfikowane, a pojemnik wystawiamy do ciepłego pomieszczenia. Pierwsze wschody pojawiają się po 4-5 tygodniach, ważne by w tym czasie zapewnić stale wilgotne podłoże.

  

Siewki przesadzone do multipalety 2021

  

Siewki przesadzone do dziczek produkcyjnych P8

  

Siewki w fazie 2-3 liści przesadzamy pojedynczo do małych doniczek, albo multipalet o wymiarach 5x5 cm. Jak trochę podrosną i rozbudują bryłę korzeniową przesadzamy na miejsce stałe, pamiętając że lulek to dość okazała roślina i nie może być sadzony zbyt gęsto. Typowy rozstaw nasadzeń lulka to 30x30 cm. Wzniesione łodygi obsypane kwiatami i zalążniami nasion są dość wiotkie i wymagają stosowania palików.

  

Lulek wymaga małych palików i wiązania

  

Roślina lecznicza, a jednocześnie silnie trująca, najbardziej korzenie i nasiona
Główne związki czynne We wszystkich częściach rośliny występują alkaloidy tropanowe, głównie L-hioscyjamina (w wysuszonym surowcu częściowo zracemizowana do atropiny), skopolamina, w korzeniach także kuskohigryna oraz niewielkie ilości zasad ubocznych (apotropina, tropina, skopina)

Surowcem zielarskim są liście. Ze względu na swoją wielka toksyczność nie są bezpośrednio wykorzystywane w lecznictwie. Głównie stanowią surowiec dla przemysłu farmakologicznego.

  

  

Aktualizacja 14 10 2024